Xin chào, tôi là bác sĩ vật lý trị liệu từ daychangcheo.vn.
Với kinh nghiệm chuyên sâu trong lĩnh vực phục hồi chức năng thể thao, đặc biệt là các chấn thương dây chằng chéo, tôi hiểu rõ hành trình phục hồi của bạn quan trọng như thế nào.
Hôm nay, tôi muốn chia sẻ với bạn về giai đoạn đầu tiên nhưng cực kỳ quan trọng trong quá trình này: Phục hồi chức năng trước phẫu thuật (Prehabilitation) cho đứt dây chằng chéo trước (ACL).
Phục hồi thành công sau khi bị đứt ACL bắt đầu trước ca phẫu thuật tái tạo.
Nghiên cứu dài hạn về ACL cho thấy rõ ràng rằng đầu gối bị thương của bạn càng khỏe và hoạt động tốt hơn trước khi phẫu thuật, bạn sẽ càng tiến xa hơn trong quá trình phục hồi sau này.
Những gì bạn thực hiện trước phẫu thuật được gọi là “prehabilitation” hay đơn giản là “prehab”.
Các bài tập prehabilitation được khuyến nghị bởi các nhóm nghiên cứu ACL uy tín sẽ giúp bạn đạt được những điều sau:
- Tăng cường sức mạnh cơ bắp.
- Tăng khả năng vận động (tầm vận động).
- Tăng lưu lượng máu quanh đầu gối để thúc đẩy quá trình lành thương.
Các Mục Tiêu Chính Trước Phẫu thuật ACL
Hai mục tiêu quan trọng nhất trước và sau phẫu thuật ACL là:
- Cố gắng duỗi thẳng hoàn toàn (đạt được sự duỗi thẳng tối đa) chân bị thương.
- Đi lại bình thường.
Các mục tiêu khác trước phẫu thuật bao gồm:
- Giảm thiểu đau.
- Giảm sưng.
- Phát triển khả năng kiểm soát và sức mạnh cơ tứ đầu đùi tốt.
Các bài tập được mô tả dưới đây sẽ giúp bạn hướng tới các mục tiêu này.
Những bài tập này cũng được sử dụng trong chương trình phục hồi chức năng Giai đoạn 1 bắt đầu ngay sau phẫu thuật.
Phục hồi Chức năng ACL Dựa trên Bằng chứng Nghiên cứu
Chương trình phục hồi chức năng sau phẫu thuật dây chằng chéo trước dựa trên bằng chứng nghiên cứu có năm giai đoạn cộng với giai đoạn tiền phục hồi (prehabilitation).
Mỗi giai đoạn đều có các mục tiêu, bài tập và hướng dẫn cụ thể dựa trên nhiều năm nghiên cứu.
Thành công phụ thuộc vào việc hoàn thành mỗi giai đoạn trước khi chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
Bác sĩ, chuyên gia vật lý trị liệu hoặc huấn luyện viên thể thao của bạn sẽ đo lường sự tiến bộ của bạn và hướng dẫn bạn khi nào nên chuyển sang giai đoạn tiếp theo.
Hướng dẫn Chung về Prehabilitation ACL
Nếu bạn đã bị đứt ACL, việc cảm thấy khó chịu, sưng và bầm tím là điều bình thường.
Dưới đây là những cách để kiểm soát sự khó chịu và sưng để chuẩn bị đầu gối cho phẫu thuật.
Sử dụng Nạng
Bạn có thể được yêu cầu đi lại bằng hai nạng.
Nạng giúp bạn bảo vệ đầu gối và di chuyển an toàn.
Khi sử dụng nạng, hãy đặt càng nhiều trọng lượng cơ thể lên chân bị thương càng tốt mà không làm tăng đau đầu gối khi đi bộ.
Điều này có thể được gọi là chịu trọng lượng theo khả năng dung nạp (weight-bearing as tolerated – WBAT).
Chuyên gia vật lý trị liệu hoặc bác sĩ sẽ hướng dẫn bạn cách sử dụng nạng trước và sau phẫu thuật.
Chườm đá, Kê cao và Nghỉ ngơi
Nếu bạn đã bị đứt ACL, lời khuyên là chườm đá, kê cao và nghỉ ngơi đầu gối để kiểm soát sưng, viêm và đau.
Trong ít nhất 24 giờ đầu sau chấn thương hoặc cho đến khi tình trạng viêm nặng được kiểm soát, hãy chườm đá và kê cao chân ở mức cao hơn tim khi nằm.
Kê cao và nâng đỡ toàn bộ chân. Đừng chỉ đặt một chiếc gối hoặc vật hỗ trợ khác dưới đầu gối.
Nếu các chuyên gia y tế khuyến nghị băng ép, hãy hỏi họ hướng dẫn cụ thể về cách sử dụng trong quá trình phục hồi của bạn.
Lấy lại Khả năng Vận động và Sức mạnh
Các bài tập được khuyến nghị bao gồm các bài tập để cải thiện khả năng vận động và các bài tập để cải thiện sức mạnh.
Thực hiện ít nhất các bài tập chính ở cả hai nhóm này là quan trọng cho quá trình phục hồi thành công.
Các Nhóm Bài tập: Chính, Thay thế và Tùy chọn
Nếu bạn bị chấn thương ACL, bạn có thể không muốn cử động đầu gối.
Tuy nhiên, giữ vững sự vận động của đầu gối và cố gắng đạt được sự duỗi thẳng hoàn toàn của chân là quan trọng trong việc chuẩn bị cho phẫu thuật và phục hồi thành công sau đó.
Các bài tập phục hồi chức năng ACL theo hướng dẫn của các chuyên gia được thiết kế để giúp bạn tiến bộ từng bước.
Các bài tập được xác định là chính (primary), thay thế (alternate) và tùy chọn (optional).
- Chính (Primary): Là mức tối thiểu được khuyến nghị để đạt được sự phục hồi thành công.
- Thay thế (Alternate): Đạt được mục tiêu tương tự như bài tập chính. Sử dụng những bài tập này nếu cơ thể bạn không thoải mái ở vị trí bài tập chính.
- Tùy chọn (Optional): Cung cấp thêm sức mạnh và điều kiện thể chất.
Hãy tham khảo ý kiến đội ngũ y tế của bạn về những bài tập nào phù hợp với bạn, đặc biệt nếu bạn bị tăng đau và sưng.
Các Bài tập Vận động ACL Trước Phẫu thuật
Đạt được sự duỗi thẳng đầu gối hoàn toàn là một mục tiêu quan trọng trước phẫu thuật và trong Giai đoạn 1.
Chính (Primary) – Duỗi thẳng Đầu gối Hàng ngày
Khi nghỉ ngơi, ngồi hoặc nằm, duỗi thẳng chân phẫu thuật ra phía trước.
Duỗi thẳng chân càng nhiều càng tốt sao cho đầu gối hướng thẳng lên trên.
Hãy để trọng lực nhẹ nhàng tiếp tục giúp đầu gối thẳng hơn.
Thực hiện điều này trong 20-30 phút, ba đến bốn lần mỗi ngày.
Cũng mỗi ngày: thực hiện các bài tập duỗi thẳng đầu gối ở tư thế nằm ngửa (supine) hoặc nằm sấp (prone) dưới đây trước và sau các bài tập trượt gót chân (heel slide).
Chính (Primary) – Duỗi thẳng Đầu gối ở tư thế Nằm ngửa (Supine)
Nằm ngửa với đầu gối thẳng.
Đặt một cuộn khăn nhỏ dưới gót chân (không phải dưới đầu gối) và giữ vị trí đó trong 20-30 phút, ba đến bốn lần mỗi ngày.
Thay thế (Alternate) – Duỗi thẳng Đầu gối ở tư thế Nằm sấp (Prone)
Nằm sấp với một cuộn khăn phẳng nhỏ ngay phía trên đầu gối trên đùi.
Để bàn chân treo lơ lửng ở cuối giường hoặc bàn trong 20-30 phút, ba đến bốn lần mỗi ngày.
Thay thế (Alternate) – Duỗi thẳng Đầu gối thụ động có hỗ trợ ở tư thế Ngồi (Seated Passive-Assisted)
Ngồi trên ghế, đặt bàn chân của chân không phẫu thuật dưới đầu gối của chân phẫu thuật phía sau bàn chân.
Nhẹ nhàng dùng chân tốt để nâng chân phẫu thuật ra thẳng nhất có thể trong khi giữ chân phẫu thuật thả lỏng.
Trở về vị trí ban đầu. Lặp lại 10–20 lần, hai đến ba lần mỗi ngày.
Chính (Primary) – Trượt Gót chân (Heel Slides) – Gập và Duỗi Đầu gối
Nằm ngửa hoặc ngồi và gập đầu gối, đảm bảo bàn chân luôn tiếp xúc với sàn hoặc mặt phẳng.
Trượt bàn chân để duỗi thẳng đầu gối, giữ cho nó vận động và cố gắng cải thiện tầm vận động của bạn.
Có thể cảm thấy hơi khó chịu nhưng hãy dừng lại nếu có đau. Lặp lại 10 đến 20 lần.
Lặp lại set này ba đến bốn lần mỗi ngày.
Chính (Primary) – Nhấp Nhảy Cổ chân (Ankle Pumps)
Nằm hoặc ngồi với chân duỗi thẳng, đặt một cuộn khăn dưới mắt cá chân.
Đưa các ngón chân lên rồi xuống như khi nhấp ga xe. Hoàn thành 15 lần lặp lại mỗi giờ.
Các Bài tập Sức mạnh ACL Trước Phẫu thuật
Chính (Primary) – Tập cơ Tứ đầu đùi (Quadriceps Set)
Tập cơ tứ đầu đùi là rất quan trọng trong việc phục hồi sức mạnh cơ này.
Đây cũng là nền tảng cho nhiều bài tập khác khi bạn tiến bộ.
Tập trung vào việc kích hoạt cơ bắp chính xác (gồng rồi thả lỏng) và kỹ thuật.
Bắt đầu bằng cách nằm ngửa hoặc ngồi với chân duỗi thẳng.
Tiếp theo, gồng chặt phần trên đùi để bạn ấn đầu gối phẳng xuống mặt phẳng.
Việc gồng này sẽ làm cho xương bánh chè di chuyển về phía hông của bạn.
Tập trung vào cơ tứ đầu đùi, không phải cơ mông hay cơ gân kheo.
Nếu bạn cảm thấy những cơ đó đang tham gia, hãy dừng lại, điều chỉnh lại và tập trung vào việc co cơ tứ đầu đùi.
Giữ cơ bắp chặt trong năm giây. Hoàn thành 12 lần lặp lại, ba lần mỗi ngày.
Các Bài tập Cơ Gân kheo (Hamstring Sets)
Bạn có bốn cơ gân kheo dọc phía sau mỗi đùi.
Những cơ này giúp kiểm soát đầu gối trong nhiều hoạt động bao gồm đi bộ và lên xuống cầu thang.
Phục hồi sức mạnh cơ gân kheo cũng quan trọng như đối với cơ tứ đầu đùi ở phía trước đùi.
Hai bài tập cơ gân kheo này giúp cải thiện sự kích hoạt cơ bắp ở phía sau đùi.
Chính (Primary) – Tập cơ Gân kheo ở tư thế Nằm ngửa
Nằm ngửa và gập đầu gối để đưa bắp chân lên 90 độ.
Ấn gót chân xuống mặt phẳng với áp lực nhẹ đến trung bình.
Giữ trong sáu giây, sau đó thả lỏng. Thực hiện 12 lần lặp lại, một đến ba lần mỗi ngày.
Thay thế (Alternate) – Tập cơ Gân kheo ở tư thế Nằm sấp
Nằm sấp với một chiếc khăn dưới phần dưới phía trước đùi.
Gập đầu gối để đưa bắp chân lên 90 độ so với bàn hoặc sàn.
Thực hiện 12 lần, một đến ba lần mỗi ngày.
Thay thế (Alternate) – Tập cơ Gân kheo ở tư thế Đứng
Đứng bằng cả hai chân với sự hỗ trợ của nạng.
Trong khi được hỗ trợ bởi nạng, thực hiện một động tác gập gân kheo nhẹ nhàng, gập đầu gối lên phía sau.
Giữ trong sáu giây, sau đó thả lỏng. Thực hiện 12 lần, một đến ba lần mỗi ngày.
Chính (Primary) – Đồng co cơ Gân kheo/Tứ đầu đùi (Hamstring/Quadriceps Co-Contraction)
Đồng co cơ gân kheo và tứ đầu đùi sẽ giúp kích hoạt (gồng và thả lỏng) cả hai cơ này cùng nhau.
Điều này quan trọng cho việc đi bộ, lên xuống cầu thang, đứng lên và ngồi xuống.
Nằm ngửa với chân phẫu thuật duỗi thẳng. (Bạn có thể gập chân không phẫu thuật lên 90 độ để thoải mái).
Ấn gót chân xuống bàn như thể bạn đang cố gắng “đào đất”.
Khi các cơ này đã co, gồng chặt cơ tứ đầu đùi bằng cách cố gắng duỗi thẳng chân.
Ấn mạnh nhưng không quá mạnh đến mức nhấc cơ thể lên khỏi bàn.
Giữ sự co cơ của cả hai mặt đùi này trong năm giây, sau đó thả lỏng.
Hoàn thành bài tập này 12 lần, ba lần mỗi ngày.
Chính (Primary) – Nâng chân thẳng (Straight Leg Raises – SLR) (Tránh chùng cơ tứ đầu đùi – Quad Lag)
Nâng chân thẳng (SLR) giúp bạn tiếp tục phát triển sức mạnh và chức năng cơ tứ đầu đùi để trở lại đi bộ và các hoạt động hàng ngày.
Bắt đầu bài tập này sau khi bạn đã tiến bộ với các bài tập cơ tứ đầu đùi và có thể thực hiện động tác nâng chân thẳng.
Đây sẽ là bài tập chính trong quá trình phục hồi chức năng sau phẫu thuật của bạn.
Tập trung vào việc sử dụng đúng cơ bắp.
Nằm ngửa với chân không phẫu thuật gập 90 độ.
Ấn đầu gối của chân phẫu thuật phẳng xuống mặt phẳng để gồng chặt phần trên đùi.
Giữ chặt cơ đùi. Nâng chân cho đến khi đầu gối đạt đến độ cao của đầu gối kia.
Sử dụng chuyển động chậm và có kiểm soát. Giữ đầu gối thẳng nhất có thể để ngăn ngừa “Quad Lag”.
Lag là khi đầu gối của bạn hơi cong khi bạn bắt đầu nâng chân.
Tập trung vào việc sử dụng cơ tứ đầu đùi chứ KHÔNG phải cơ hông.
Giữ cơ bắp chặt trong toàn bộ chuyển động. Giữ đầu gối thẳng hàng với vai.
Điều này sẽ hướng lực tập trung hơn vào cơ tứ đầu đùi.
Từ từ hạ chân xuống mặt phẳng.
Thả lỏng, sau đó gồng lại cơ và thực hiện lần lặp lại tiếp theo.
Hoàn thành 12 lần lặp lại, ba lần mỗi ngày.
Chính (Primary) – Nâng chân thẳng ở tư thế Nằm sấp (Prone Straight Leg Raises)
Nâng chân thẳng ở tư thế nằm sấp giúp tăng cường sức mạnh cơ hông và cơ mông.
Điều này sẽ hỗ trợ các hoạt động hàng ngày. Thực hiện bài tập này khi nằm sấp.
Nằm sấp với chân mở rộng khoảng ngang vai. Gồng chặt cơ bụng và cơ mông.
Chỉ nâng chân phẫu thuật lên khỏi bàn. Giữ các cơ ở chân kia thả lỏng nhất có thể.
Nếu bạn nhận thấy sự gắng sức tăng lên ở chân không phẫu thuật, hãy di chuyển chân đó ra xa cơ thể hơn.
Điều này sẽ tăng tải trọng lên chân phẫu thuật.
Nâng chân lên càng xa càng tốt và giữ trong hai giây. Từ từ hạ chân xuống.
KHÔNG xoay hông hoặc ưỡn lưng.
Hoàn thành bài tập này 12 lần, ba lần mỗi ngày.
Nếu bạn nhận thấy đau lưng dưới tăng lên, hãy đặt một chiếc gối dưới bụng. Điều này giúp giảm căng thẳng ở lưng và cải thiện việc sử dụng cơ mông. Tháo gối ra khi bạn đã khỏe hơn.
Thay thế (Alternate) – Duỗi hông ở tư thế Đứng (Standing Hip Extensions)
Duỗi hông ở tư thế đứng làm tăng khả năng chịu trọng lượng trên chân phẫu thuật khi đi bộ.
Chúng cũng tăng cường sức mạnh cho các cơ quanh hông.
Đứng thẳng, tay bám vào một bề mặt ổn định để hỗ trợ.
Chuyển trọng lượng sang chân không phẫu thuật. Giữ thân trên thẳng.
Nhấc nhẹ chân không đứng và di chuyển nó ra phía sau.
Không để xương chậu và thân trên bị xoay. Giữ trong hai giây và sau đó từ từ trở về vị trí ban đầu.
Hoàn thành bài tập này 12 lần cho mỗi chân, ba lần mỗi ngày.
Thêm dây kháng lực khi sức mạnh của bạn cải thiện, có sự chấp thuận của bác sĩ, chuyên gia vật lý trị liệu hoặc huấn luyện viên thể thao.
Thực hiện bài tập này với chuyển động mượt mà và có kiểm soát.
Thay thế (Alternate) – Gập gân kheo ở tư thế Nằm sấp (Prone Hamstring Curls)
Thực hiện gập gân kheo ở tư thế nằm sấp để tăng cường sức mạnh và cải thiện tầm vận động (khả năng gập đầu gối).
Nằm sấp. Bạn có thể đặt một cuộn khăn hoặc gối dưới đùi để thoải mái khi cử động đầu gối.
Gập đầu gối phẫu thuật để đưa gót chân lên về phía lưng.
Thực hiện chuyển động này chậm rãi và có chủ ý.
Giữ vị trí đầu gối gập này trong năm giây.
Từ từ hạ bàn chân trở lại bàn một cách chậm rãi (trong khoảng hai đến ba giây).
Thực hiện 12 lần lặp lại, ba lần mỗi ngày.
Chính (Primary) – Nhón gót chân hai chân (Double-Leg Heel Raises – calf press)
Nhón gót chân cải thiện sức mạnh cơ bắp chân.
Điều này sẽ giúp bạn đi bộ và, sau này trong quá trình phục hồi, nhảy và chạy.
Đứng với tay bám vào bàn hoặc bề mặt ổn định khác để hỗ trợ.
Đặt hai bàn chân rộng bằng vai. Giữ trọng lượng đều trên cả hai chân.
Giữ ngón chân trên mặt đất và nâng gót chân lên theo nhịp đếm hai giây.
Giữ vị trí này trong một thời gian ngắn, sau đó hạ xuống từ từ trong bốn giây.
Hoàn thành bài tập 12 lần, một đến ba lần mỗi ngày.
Đảm bảo chuyển động của bạn là theo phương thẳng đứng.
Đừng lắc người về phía trước hoặc dùng tay để nâng người lên.
Tùy chọn (Optional) – Gập gân kheo ở tư thế Đứng (Standing Hamstring Curls)
Khi bạn đã thoải mái thực hiện gập gân kheo ở tư thế nằm sấp và có thể chịu trọng lượng (đứng) trên chân phẫu thuật một cách có kiểm soát, gập gân kheo ở tư thế đứng có thể cải thiện sức mạnh gân kheo.
Đứng với tay bám vào bề mặt ổn định để hỗ trợ. Giữ thân trên thẳng.
Hơi chuyển trọng lượng sang chân không bị thương. Cố gắng không nghiêng người.
Gập đầu gối của chân còn lại để đưa gót chân lên về phía lưng. Giữ trong năm giây.
Từ từ hạ xuống vị trí ban đầu. Hoàn thành 12 lần, một đến ba lần mỗi ngày.
Điều quan trọng là cảm nhận các cơ bắp đang hoạt động ở phía sau đùi của bạn.
Cơ thể bạn có thể cố gắng bù trừ bằng cách di chuyển hông lên.
Hạn chế điều này bằng cách giữ đúng vị trí bắt đầu và tuân theo hướng dẫn.
Chính (Primary) – Squats một phần hai chân (Double-Leg Quarter Squats)
Squats một phần hai chân cung cấp sự chuyển tiếp quan trọng để tăng cường sức mạnh hơn nữa cho cơ tứ đầu đùi, cơ mông và cơ gân kheo.
Chúng cũng giúp bạn cải thiện các chuyển động chịu trọng lượng thông qua đầu gối.
Có nhiều bước quan trọng trong bài tập này. Tránh để các cơ không được nhắm mục tiêu thực hiện công việc (gọi là bù trừ).
Điều này sẽ giúp bạn đạt được mục tiêu hiệu quả hơn.
Đứng với chân mở rộng bằng vai.
Đặt tay lên eo. Hơi gập ở hông, sau đó ở đầu gối.
Hạ mông xuống khoảng sáu inch như thể bạn định ngồi xuống ghế.
Duỗi thẳng chân và hông để trở về tư thế đứng. Giữ trọng lượng đều trên cả hai chân.
Tránh chuyển trọng lượng sang bên không phẫu thuật. Giữ thân trên thẳng và hạn chế mọi sự nghiêng về phía trước.
Mục tiêu là giữ phần giữa đầu gối của bạn ở trên ngón chân thứ hai và thứ ba mà không để đầu gối đi ra phía trước quá các ngón chân.
Bạn có thể thấy hữu ích khi thực hiện các bài tập squats này trước gương. Điều này sẽ cho bạn thấy liệu bạn có đang giữ trọng lượng đều trên mỗi chân hay không.
Chính (Primary) – Dang chân sang ngang ở tư thế Nằm nghiêng (Side-Lying Hip Abduction)
Dang chân sang ngang ở tư thế nằm nghiêng cải thiện sức mạnh cơ bắp ở hai bên và phía sau hông.
Điều này giúp bạn đi bộ. Làm theo hướng dẫn và các lưu ý cẩn thận để cải thiện hiệu quả bài tập.
Nằm nghiêng về phía chân không phẫu thuật. Duỗi thẳng chân trên (chân phẫu thuật) và giữ thẳng trong suốt bài tập.
Gập đầu gối và hông của chân dưới ở vị trí thoải mái.
Lần đầu thực hiện bài tập này, hãy cân nhắc đặt hai đến ba chiếc gối giữa hai đầu gối ở vị trí bắt đầu. Điều này giúp giảm căng thẳng ở mặt bên của hông. Khi bạn đã khỏe hơn, bạn sẽ không cần dùng gối nữa.
Quan trọng: đưa chân trên ra phía sau thân một chút với các ngón chân hơi xoay vào trong. Điều này giúp kích hoạt cơ bắp ở mặt bên của hông nhiều hơn.
Nâng chân trên lên bằng cách sử dụng cơ hông, không phải lưng hay sườn. Hạ chân xuống.
Giữ hông thẳng hàng. Không để thân trên xoay về phía sau.
Hoàn thành bài tập này 12 lần, một đến ba lần mỗi ngày.
Tùy chọn (Optional) – Khép chân vào trong ở tư thế Nằm nghiêng (Side-Lying Hip Adduction)
Khép chân vào trong ở tư thế nằm nghiêng làm tăng sức mạnh ở mặt trong của chân và cải thiện chức năng.
Bài tập này yêu cầu một vị trí bắt đầu tốt.
Lưu ý: Nếu bạn đã bị chấn thương hoặc phẫu thuật MCL (dây chằng bên trong), chỉ thực hiện bài tập này khi có sự chấp thuận của bác sĩ phẫu thuật và chuyên gia vật lý trị liệu của bạn.
Nằm nghiêng với chân phẫu thuật ở phía dưới. Duỗi thẳng chân phẫu thuật ra.
Kéo bàn chân của chân không phẫu thuật về phía bạn và đặt nó xuống phía trước đầu gối phẫu thuật.
Giữ thân trên và hông ổn định. Nâng chân phẫu thuật duỗi thẳng lên khỏi bàn.
Giữ nó lên và thẳng trong hai giây. Từ từ hạ chân phẫu thuật xuống bàn.
Hoàn thành bài tập này 12 lần, ba lần mỗi ngày hoặc theo khuyến nghị của chuyên gia vật lý trị liệu của bạn.
Kết luận
Giai đoạn prehabilitation trước phẫu thuật ACL là nền tảng vững chắc cho quá trình phục hồi sau này.
Bằng cách thực hiện các hướng dẫn và bài tập được trình bày ở trên một cách kiên trì và đúng kỹ thuật, bạn đang tạo điều kiện tốt nhất cho đầu gối của mình trước khi bước vào ca phẫu thuật và các giai đoạn phục hồi tiếp theo.
Hãy nhớ rằng sự tiến bộ của mỗi người là khác nhau.
Luôn lắng nghe cơ thể mình và tham khảo ý kiến của đội ngũ y tế nếu bạn có bất kỳ câu hỏi hoặc gặp phải tình trạng đau tăng lên.
Tôi hy vọng bài viết này cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích.
Chúc bạn phục hồi tốt!
